आर्थिक विधेयक २०६८

नेपालसरकारको अर्थ सम्वन्धीप्रस्तावहरुलाई

कार्यान्वयन गर्न केही महसुल कर पोतशुल्कर दस्तुर

लगाउन लगाई राखेकोलाई चालु राख्नहेरफेरगर्न तथा



राजस्व प्रशासन सम्वन्धी प्रचलित केही नेपाल कानूनलाई संशोधन गर्नसमेत आवश्यक भएकोलेप्रस्तुत विधेयक पेश गर्नुपरेकोहो।



प्रस्तुत विधेयकको व्यवस्थाले राजश्व कर शुल्क पोत र दस्तुरकोनिर्धारण यस्तोकर दस्तुरकोदर वढाउन



घटाउन वा आंशिक वा पुरै छुट दिने व्यवस्थाको अलावा भन्सार महसुल कृषि सुधार शुल्क स्वास्थ्य सेवा कर शिक्षा सेवा शुल्क चलचित्र विकास शुल्क प्रदुषण नियन्त्रण शुल्क सवारी साधन कर सडक निर्माण तथा सम्भार दस्तुर रजिष्ट्रेशन दस्तुर लगायतका शुल्क दस्तुर कर सम्वन्धी व्यवस्थाहरु निर्धारण गर्नको अलावा आयकर ऐन २०५८ अन्तःशुल्क ऐन २०५८ मूल्य अभिवृद्धि कर ऐन २०५२ भन्सार ऐन २०६४ राजस्व चुहावट अनुसन्धान तथा नियन्त्रण ऐन २०५२ र मदिरा ऐन २०३१ मा समयानुकूल संशोधन समेत गरिएकोछ ।



द्रष्टव्य ः- योविधेयक अर्थविधेयक हो।









भरत मोहन अधिकारी उप प्रधानमन्त्री तथा अर्थमन्त्री

नेपाल सरकारकोअर्थसम्बन्धी प्रस्तावलाईकार्यान्वयन गर्नबनेकोविधेयक



प्रस्तावना ः नेपाल सरकारको आर्थिक बर्ष २०६८÷६९ को अर्थ सम्बन्धी प्रस्तावलाईकार्यान्वयन गर्नकेही महसुल कर पोत शुल्क र दस्तुर लगाउन लगाईराखेकोलाईचालूराख्न वा हेरफेर गर्नतथा राजस्व प्रशासन सम्बन्धी प्रचलित कानूनलाईसंशोधन गर्नसमेत वााछनीय भएकोले



नेपालकोअन्तरिम संविधान २०६३ कोधारा ८३ बमोजिमकोव्यवस्थापिका- संसदकोहैसियतमा संविधान सभालेयोऐन बनाएकोछ ।



१। संक्षिप्त नाम र प्रारम्भ ः १ यस ऐनकोनाम ूआर्थिक ऐन २०६८ू रहेकोछ ।



२ यस ऐनकोदफा १२३४५ र १० तुरुन्त प्रारम्भ हुनेछन्र अन्य दफाहरु सम्वत्२०६८ साल श्रावण १ गतेदेखि लागुहुनेछन्।



२।भन्सार महसुल ः १ विदेशबाटनेपालभित्रपैठारीहुने

मालवस्तुहरुमा अनुसूची-१ बमोजिम भन्सार महसुललगाइने र

असूलउपर गरिनेछ ।

२ नेपालबाट विदेशमा निकासी हुने मालवस्तुहरुमा

अनुसूची-२ बमोजिम भन्सार महसुल लगाइनेर असुलउपर गरिनेछ ।

३।भन्सार सेवा दस्तुर ः नेपालबाट विदेशमा निकासी हुनेर विदेशबाट

नेपालमा पैठारी हुनेमालवस्तुकोप्रति प्रज्ञापनपत्रमा निकासी बापत

छ सय रुपैयाँर पैठारी बापत पाँच सय रुपैयाँभन्सार सेवा दस्तुर

लगाइनेर असुलउपर गरिनेछ ।

तर निकासी महसुल लाग्ने मालवस्तुहरु कूटनैतिकतथा

महसुल सुविधामा निकासी वा पैठारी हुनेमालवस्तुहरु तथा महसुल

तिरी अस्थायी पैठारी हुने मालवस्तुहरु हवाईमार्गबाट यात्रुले

आपुूसँगै लैजाने मालवस्तुहरु र पाँचहजाररुपैयाँसम्म मूल्यको

निकासी वा पैठारी हुने मालवस्तुहरुमाभन्सारसेवादस्तुरलाग्ने

छैन ।

४।कृषि सुधार शुल्क ः आर्थिक वर्ष२०६८÷०६९ मा अनसूचीु-१ को

दफा १६ मा उल्लिखित मालवस्तुपैठारी हुँदा पैठारी मूल्यमा पाँच

प्रतिशतका दरलेकृषि सुधार शुल्क लगाइनेर असुलउपर गरिनेछ ।

तर त्यस्ता मालवस्तुहरुको पैठारी हुँदा भन्सार महसुल लाग्नेरहेछ भनेत्यस्तोपैठारीमा कृषि सुधार शुल्क लाग्नेछैन ।



५।अन्तःशुल्क ः आर्थिक वर्ष२०६८÷०६९ मा नेपालभित्रकोमिल वा

कारखानामा उत्पादन वा तयार भएका मालवस्तु पदार्थवा पैठारी

भएका मालवस्तु पदार्थवा सेवामा अन्तःशुल्क ऐन २०५८ बमोजिम

अन्तःशुल्क लगाईनेर असुलउपर गरिनेछ ।

६।मूल्य अभिवृद्धि कर ः आर्थिक वर्ष२०६८÷०६९ मा मूल्य अभिवृद्धि

कर ऐन २०५२ बमोजिम मूल्य अभिवृद्धि कर लगाइनेर असुलउपर

गरिनेछ ।

७।स्वास्थ्य सेवा कर ः १आर्थिकवर्ष २०६८÷०६९मानेपाल

सरकारले प्रदान गर्ने स्वास्थ्य सेवार सामुदायिक अस्पतालहरुले

प्रदान गर्ने स्वास्थ्यसेवाबाहेककाअन्य निकायहरुले प्रदान गर्ने

स्वास्थ्य सेवाहरुमाजारीबिजक मूल्यको पाँचप्रतिशतकादरले

स्वास्थ्य सेवा कर लगाईनेर असुलउपर गरिनेछ ।

२ उपदफा १बमोजिमको स्वास्थ्यसेवाकर त्यस्तो

सेवा प्रदान गर्ने व्यक्तिसंस्था वानिकायले बिजकजारीगरी

असुलउपर गर्नुपर्नेछ ।

३ उपदफा २ बमोजिम स्वास्थ्य सेवा कर असुल गर्ने

व्यक्ति संस्था वा निकायले असुलगरेको रकमर सोको विवरण

चौमासिक रुपमा प्रत्येक चौमासिक अवधि समाप्त भएकोपच्चीस

दिनभित्र सम्बन्धित आन्तरिक राजस्व कार्यालयमा दाखिलागर्नु

पर्नेछ ।



४ उपदफा ३ बमोजिमको म्यादभित्र कर दाखिला नगरेमा वार्षिक पन्ध्रप्रतिशत ब्याज र विवरण दाखिला नगरेमा प्रति विवरण एक हजार रुपैयाँअसुलउपर गरिनेछ । तीन महिनासम्म पनि बाँकी स्वास्थ्य सेवा कर नबुझाउने व्यक्ति संस्था वा निकायद्वारा साचालित कारोबारलाई कर अधिकृतले बन्द गर्न आदेश दिन सक्नेछ ।



५स्वास्थ्य सेवा कर बुझाउनेस्वास्थ्य संस्थालेस्वेच्छिक रुपमा मूल्य अभिवृद्धि करमा दर्ताहुन पाउनेछन्।



६ उपदफा ५ बमोजिम दर्ताभएका स्वास्थ्य संस्थाबाट स्वास्थ्य सेवा कर असुल नगरी मूल्य अभिवृद्धि कर ऐन २०५२ बमोजिम मूल्य अभिवृद्धि कर असुल गर्नुपर्नेछ ।



७ उपदफा ५ बमोजिम मूल्य अभिवृद्धि करमा दर्ता

भएका स्वास्थ्य संस्थालेदर्ताकोमितिलेपाँच वर्षसम्म मूल्य अभिवृद्धि

कर मात्र असुल गर्नुपर्नेछ ।

८ उपदफा १ बमोजिमको स्वास्थ्य सेवा करको

कार्यविधि आन्तरिक राजस्व विभागलेनिर्धारण गरेबमोजिम हुनेछ ।

९ स्वास्थ्य सेवा करकोप्रशासन आन्तरिक राजस्व विभाग

र सो विभाग अन्तर्गतका कार्यालयबाटहुनेछ । त्यस्तो कार्यालय

नभएकोजिल्लामा सोविभागलेतोकेकोप्रकि्रया बमोजिम कोष तथा

लेखा नियन्त्रक कार्यालयलेस्वास्थ्य सेवा करकोप्रशासन गर्नेछ ।

८।शिक्षा सेवा शुल्क ः १ आर्थिक वर्ष२०६८÷०६९ मा निजी क्षेत्रबाट

साचालित देशभरिका उच्चमाध्यमिकशिक्षाभन्दा माथिको शिक्षा

प्रदानगर्ने शिक्षण संस्थाहरु काठमाडौं उपत्यकाभित्र तथा उप-

महानगरपालिका नगरपालिका र जिल्ला सदरमुकाम तथा आन्तरिक

राजस्वविभागले तोकेको स्थानमा संचालित शिक्षण संस्थाहरुको

हकमा सवैतहकोशिक्षा प्रदान गर्नेशिक्षण संस्थाहरुलेअसुल गर्ने

भर्नाशुल्क र मासिक शिक्षण शुल्कमा एक प्रतिशतका दरलेशिक्षा

सेवा शुल्क लगाइनेर असुलउपर गरिनेछ ।

स्पष्टीकरणः यस दफाकोप्रयोजनकोलागि ूनिजी क्षेत्रबाट

साचालित शिक्षण संस्थाू भन्नालेतालिम तथा पुनर्ताजगी तालिम

प्रदान गर्नेसंस्था बाहेक प्रचलित कानून बमोजिम दर्ताभएका र

निजीक्षेत्रबाट साचालित विश्वविद्यालय महाविद्यालय विद्यालय

तथा प्राविधिक शिक्षालय लगायत जुनसुकैकिसिमकोशिक्षा प्रदान

गर्नेनिकायलाईजनाउनेछ ।

२ उपदफा १ बमोजिमकोशुल्क पिछडिएका एवंदुर्गम

क्षेत्रका विपन्नवर्गका विद्यार्थीहरुकोहितमा खर्चगरिनेछ ।

३ उपदफा १ बमोजिमको शिक्षा सेवा शुल्क त्यस्तो

शिक्षण संस्थाहरुलेबिजक जारी गरी असुलउपर गर्नुपर्नेछ । कुनै

शिक्षणसंस्थाले शिक्षा सेवाशुल्क असुल हुने गरी बिजक जारी

नगरेमाआन्तरिक राजस्वकार्यालयले प्राप्त सूचनाका आधारमा

त्यस्ता शिक्षण संस्थाकोसम्पूर्णकागजात तथा आर्थिक र प्रशासनिक

कक्ष आफ्नोकब्जा तथा नियन्त्रणमा लिन सक्नेछ ।

४ उपदफा ३ बमोजिम शिक्षा सेवा शुल्क असुल गर्ने

शिक्षणसंस्थाले असुल गरेको रकम रसोको विवरण चौमासिक

रुपमाप्रत्येक चौमासिक अवधि समाप्तभएको पच्चीस दिनभित्र

आन्तरिक राजस्व कार्यालयभएको जिल्लामा सो कार्यालयमा र



आन्तरिक राजस्वकार्यालयनभएको जिल्लामाकोषतथालेखा

नियन्त्रक कार्यालयमा दाखिला गर्नुपर्नेछ ।

५ उपदफा ४ बमोजिमकोम्यादभित्र शिक्षा सेवा शुल्क

दाखिलानगरेमा वार्षिक पन्ध्र प्रतिशत ब्याजर विवरणदाखिला

नगरेमा प्रति विवरण एक हजार रुपैयाँअसुलउपर गरिनेछ । तीन

महिनासम्म पनि शिक्षा सेवा शुल्क दाखिला नगर्नेशिक्षण संस्थालाई

नेपाल सरकारलेबन्द गर्नआदेश दिन सक्नेछ ।

६ विदेशअध्ययनगर्न जाने विद्यार्थीलाई शिक्षणशुल्क

बापत विदेशी मुद्राकोसटही सुविधा दिँदा त्यस्तोसटही रकममा एक

प्रतिशत शिक्षा सेवा शुल्क लगाइनेछ र असुलउपर गरिनेछ ।

७ उपदफा ६ बमोजिम विदेशी मुद्राकोसटही सुविधा

उपलब्धगराउने बैङ्कले शिक्षा सेवाशुल्कबापत संकलनगरेको

रकम अर्को महिनाको पन्ध्र गतेभित्रराजस्वखातामा जम्मागरी

सोको विवरणसहितको जानकारीसम्बन्धितआन्तरिकराजस्व

कार्यालयमा पठाउनुपर्नेछ ।

८ शिक्षा सेवा शुल्क संकलन सम्बन्धी अन्य कार्यवििध

आन्तरिक राजस्व विभागलेनिर्धारण गरेबमोजिम हुनेछ ।

९ शिक्षा सेवा शुल्ककोप्रशासन आन्तरिक राजस्व विभाग

र सो विभागअन्तर्गतका कार्यालयबाट हुनेछ। त्यस्तो कार्यालय

नभएकोजिल्लामा सोविभागलेतोकेकोप्रकि्रया बमोजिम कोष तथा

लेखा नियन्त्रक कार्यालयलेशिक्षा सेवा शुल्ककोप्रशासन गर्नेछ ।

१० जिल्ला शिक्षा कार्यालय वा अन्य सरकारी निकायले

शिक्षणसंस्थालाई जुनसुकै किसिमको सेवासुविधावासिफारिश

उपलब्धगराउँदा त्यस्तो शिक्षण संस्थाले साविकमाबांकीरहेको

बक्यौताशिक्षा सेवा कर तथा शिक्षा सेवा शुल्क बुझाएकोप्रमाण

पेश गरेपछि मात्र सोसेवा सुविधा वा सिफारिश उपलब्ध गराउनु

पर्नेछ ।

९।सडक निर्माण तथा सम्भार दस्तुर र सवारी साधन कर ः आर्थिक वर्ष

२०६८÷०६९ मा अनुसूची-३ बमोजिम सडक निर्माण तथा सम्भार

दस्तुर र सवारी साधन कर लगाइनेर असुलउपर गरिनेछ ।

१०।सडक मर्मत तथा सुधार दस्तुर ः आर्थिक वर्ष२०६८÷०६९मा

सडकमर्मततथासुधारगर्न विदेशबाटनेपालमापैठारीहुने

पेट्रोलमा प्रितलिटर चार रुपैयाँर डिजेलमाप्रति लिटरदुईरुपैयाँ

सडक मर्मत तथा सुधार दस्तुर भन्सार बिन्दुमैलगाइनेर असुलउपर

गरिनेछ ।

११।घरजग्गा रजिष्ट्रेशन दस्तुर सेवा शुल्क र रोक्का दस्तुर ः आर्थिक वर्ष

२०६८÷०६९ मा अनुसूची-४ बमोजिम घरजग्गा रजिष्ट्रेशन दस्तुर

सेवा शुल्क र रोक्का दस्तुर लगाइनेर असुलउपर गरिनेछ ।

१२।चलचित्र विकास शुल्क ः आर्थिक वर्ष२०६८÷०६९मा अनुसूची-५

बमोजिम चलचित्र विकास शुल्क लगाइनेर असुलउपर गरिनेछ ।

१३।प्रदुषण नियन्त्रण शुल्क ः १ आर्थिक वर्ष २०६८÷०६९ मा

नेपालभित्र बिक्री वितरण हुने पेट्रोल तथाडिजेलमा प्रति लिटर

पचास पैसाका दरलेप्रदुषण नियन्त्रण शुल्क लगाइनेर असुलउपर

गरिनेछ ।

२ उपदफा १ बमोजिमकोशुल्क नेपाल आयल निगमले

असुल गरी प्रत्येक महिनाकोशुल्क अर्कोमहिनाकोपच्चीस गतेभित्र

राजस्व खातामा दाखिला गर्नुपर्नेछ । सोअवधिभित्र दाखिला नगरेमा

वार्षिक पन्ध्रप्रतिशत व्याज सहित असुलउपर गरिनेछ ।

३ यस दफा बमोजिमको प्रदुषण नियन्त्रण शुल्कको

प्रशासन आन्तरिक राजस्व विभागलेनिर्धारण गरेबमोजिम हुनेछ ।

१४।टेलिफोन स्वामित्व शुल्क ः १ आर्थिकवर्ष २०६८÷०६९मा

टेलिफोन जडान गर्नेग्राहकबाट टेलिफोन स्वामित्व शुल्क बापत एक

हजार रुपैयाँ असुलउपर गरिनेछ । टेलिफोनको स्वामित्व परिवर्तन

भएकोअवस्थामा टेलिफोनकोस्वामित्व प्राप्त गर्नेव्यक्तिबाट समेत

त्यस्तोशुल्क असुलउपर गरिनेछ ।

तर अग्रीम भुक्तानी ह्