Wednesday, May 30, 2012

नयन म्युजिक ब्यान्ड

ँहामीले कुटुम्ब सुकर्म जस्तै बन्ने सपना देखेका छांै’ नयनका सदस्यहरु भन्छन्- ट्रेडिसनल र टिपिकल नेपाली म्युजिकमा लाग्छौं हामी
पुजन त्रिपाठीलाई सानैमा सारंगीले छोयो । त्यसैले उनी सारंगीको फ्यान बने । दुई वर्षको उमेरदेखि उनी सारंगीको साथी बनेका थिए । १३ वर्षे पुजनको त्यतिखेरै दैनिकीमा अभिन्न थियो सारंगी । गएको शनिबार उनी कीर्तिपुरको पुष्पसदन स्कुलमा उही सारंगीसँगै भेटिए । पुजन पुष्पसदनमा पाँच जना साथीको समूहमा थिए । उनीहरुको टिसर्टमा लेखिएको थियो- नयन म्युजिक ब्यान्ड ।
कोही बाँसुरी खोज्दै थिए । कोही ठुल्ठुला मादल उचाल्दै । पुजन सारंगी च्याप्दै थिए । सधैंको शनिबारझंै सुरु भयो प्राक्टिस । मादल बज्न थल्यो सारंगी रेटिए बाँसुरीको सुर गुन्जियो । झुलीको झुइँझुइँ थर्कियो- छुङ छुङ छुङ । एकैछिनमा उनीहरुको बाजामा एउटै लयको धुन आयो- भन्ज्याङ चौतारी भन्ज्याङ चौतारी उडेर जाउँ कि गुडेर जाउँ कि… ।
ँसाउनमा हामीले ब्यान्ड सुरु गरेका’ पुजनले साथीहरु देखाउँदै भने । सौरभ चालिसे १३ पि्रजोल नेपाली १४ स्वर्णिम महर्जन १४ सतीश खड्की १३ पुजन ब्यान्डका सदस्य हुन् । सौरभ पि्रजोल सतीश कीर्तिपुरको पुष्पसदन स्कुलको कक्षा ८ र पुजन कक्षा ७ मा पढ्दैछन् । स्वर्णिम कीर्तिपुरकै राराहिल मेमोरियल स्कुलको कक्षा ९ मा । ब्यान्ड सुरु गरेको एक वर्ष पुग्नै लागेकोमा खुसी छन् उनीहरु ।
ब्यान्डमा उनीहरुको जिम्मेवारी बाँडिएको छ । सौरभ खि बजाउँछन् । ँखि नेवारी बाजा हो’ स्टुन्डमा राखिएको मादलजस्तै बाजा देखाउँदै उनले भने ँसानैदेखि मलाई यो बजाउन मन लागिरहन्थ्यो अहिले त्यो सपना पूरा भएको छ ।& लयबद्ध तरिकाले घरमै बजाउन सिकेको उनले बताए । ँघरमै बाजा भएकाले त्यति गाह्रो भएन स्कुलमा पनि कक्षा लिएँ’ उनले भने । संगीतका साथै फोटोग्राफीमा सोख छ उनको ।
पि्रजोल धिमे र मादल बजाउँछन् । तालवादनमा पोख्त उनको सपना- नामी संगीतकार बन्ने । ँबुबा सुकर्म ब्यान्डका श्याम नेपाली कै प्रेरणाले यहाँसम्म आइपुगेको छुु उनले भने । पुजन सारंगी नै बजाउँछन् । उनको सपना फेरिएको छैन । गीतसंगीत सँगसँगै आफ्नो पुरानै लक्ष्य वैज्ञानिक बन्ने उनको योजना छ ।
स्वर्णिम बाँसुरी बजाउँछन् । ँमैले पनि घरमै बसेर बजाउन जानेँ’ उनले भने ँस्कुलमा सिक्नाले झन् सजिलो भयो ।’
सतीश इफेक्ट्स बजाउँछन् । उनका अगाडि थुप्रै बाजा थुप्रेका छन्- एग सेकर घुघारु झुली टिन्चु । उनले भने ँयी सबै पालैपालो बजाउने जिम्मा मेरो ।’
२०६८ साउन १६ कृष्णअष्टमीका दिन उनीहरुले ब्यान्डको औपचारिक स्थापना गरेका रहेछन् । एक्लै हुँदा टाढाका कार्यक्रममा नपुगेका पुजन ब्यान्डमार्फत आफ्नो कला धेरै ठाउँमा पुर् याउन पाएकोमा खुसी छन् । बसन्तपुर कीर्तिपुर भक्तपुरमा उनीहरुले प्रत्यक्ष प्रस्तुति दिइसके । विभिन्न होटल क्याफेमा पनि ब्यान्डको माग आएकोमा उनीहरु खुसी छन् ।
ँनयाँ वर्षमा हामी नयाँ बानेश्वरको एभरेस्ट होटलमा पफमेन्स गर् यौं’ पुजनले भने ँत्यहाँ स्विस गायकहरु पनि थिए हाम्रो प्रस्तुति उनले पनि मन पराए ।’
नजिकका नातेदार साथीभाइ सरमिसको हौसला नै उनीहरुको प्रेरणास्रोत भएको छ । सिर्जनाको शक्ति भएको छ । यही हौसलाले उनीहरु फ्युजन टिपिकल नेपाली नेवारी धुन बजाउन पोख्त भइसकेका छन् । निर्धक्क जुनसुकै कार्यक्रममा उनीहरु मंगल धुन वसन्त धुन बजाइदिन्छन् ।
ँहामीले कुटुम्बा सुकर्म जस्तै बन्ने सपना देखेका छौं’ उनीहरुको एउटै आवाज छ ँट्रेडिसनल र टिपिकल नेपाली म्युजिकमा लाग्ने हाम्रो उद्देश्य ।’
खेल्ने टिभी हेर्ने घुम्ने कम्प्युटरमा गेम खेल्ने जस्ता धेरै इच्छालाई उनीहरुले कम प्राथमिकतामा राखेका छन् । फुस्रद मिल्नासाथ सबै यसरी नै जुट्छन् । आआफ्नो अभ्यासमा । शनिबार स्कुलमा पनि संगीतकै कक्षा हुन्छ ।
उनीहरुले ब्यान्डका सुखदुःख पनि सुनाए । अहिलेसम्म कुनै सामान किन्न सकेका छैनन् । एकातिर पढाइ अर्कातिर ब्यान्डको निरन्तरताका लागि जुटेका यी किशोरले एकदुई कार्यक्रममा राम्रै रकम पनि पाएका रहेछन् । तर ब्यान्डलाई चाहिने बाजा लिन त्यो रकम पर्याप्त छैन । ँस्कुल साथीभाइसँग माग्दै काम चलाउँछौं अब हामी आफ्नै सामान जोड्ने विचारमा छौं’ पि्रजोलले भने ँयसका लागि तयारी गरिरहेका छौं ।

Monday, May 21, 2012

फोर्डका संस्थापक

उनी १५ वर्षमै बिग्रेका घडी बनाउन सक्थे । पाँच डलर सापट लिएर न्युयोर्कको सडकमा साइकल पन्चर टाल्ने कामबाट व्यावसायिक जीवन थालेका उनी ४० वर्षको उमेरमा करोडपति बने

फोर्ड जनरल मोटस्र कम्पनीका संस्थापक हेनरी फोर्ड गरिब परिवारमा जन्मेका थिए । उनको परिवार खेतीकिसानीमा निर्भर थियो । भनिन्छ उनले एक साथीसँग पाँच डलर सापट लिएर न्युयोर्कको सडकमा साइकल पन्चर टाल्ने कामबाट व्यावसायिक जीवन सुरु गरेका थिए । ४० वर्षको उमेरमा उनी करोडौंको मालिक बने ।
उनको जन्म १८६३ जुलाई ३० मा अमेरिकाको मिसिगनमा भयो । उनका बुवा विलियम फोर्ड भने आयरल्यान्ड हुँदै बेलायतबाट बसाइ सरी आएका थिए । उनको पढाइ यही सहरमा भयो । खेतमा आमासँग काम गर्दै पढेका उनले १२ वर्षको उमेरमा आमा गुमाए । त्यसपछि उनलाई खेतीमा पटक्कै मन गएन । विभिन्न मेसिनमा चाख दिन थाले । १५ वर्षको हँुदा उनका बाले घडी उपहार दिएका थिए । यही घडीको मद्दतले उनी केही समयमै बिग्रेका घडी बनाउन सक्ने भए । सानैदेखि विभिन्न सामानका पाटपुर्जा फुकाल्ने-जोड्ने काम गर्थे । उनको सोख भने मेसिनमा थियो । ुमेसिनहरु कसरी बन्छन् तिनीहरु जोडिए के बन्लान् ु यस्तै सोचेर घन्टौं घोत्लिन्थे ।
उनका बाले सोचेका थिए- विलियमले पक्कै पनि परिवारको खेती सम्हाल्नेछ । तर आमाको अभावमा उनी खेती गर्न नसक्ने भए र १६ वर्षमा मेकानिक बन्न घर छाडे । केही समयमै उनी स्टिम इन्जिनको मेकानिक बने । उनलाई काम पनि मिल्यो । बिहे पनि भयो । ३२ वर्षको उमेरमा उनले घोडाबिना चल्ने बग्गी बनाए । यसको नाम क्वाडि्रसाइकल राखियो । त्यतिबेला कारहरु निकै महँगा थिए । अरुको काम छाडी कार बनाउन उनले आफैंले फोर्ड जनरल मोटस्र कम्पनी खोले ।
उनी सस्तो अटोमोबाइल कार बनाउन प्रयासरत रहे । अथक प्रयासपछि आफ्नै नामको रेसकार बनाएपछि उनी चर्चित भए । तर उनको यो कार कसैले किनेनन् । पछि फोर्ड कम्पनीले बनाएको मोडल ए भने बिक्री भयो । त्यसपछि उनले मोडल बी सी डी गर्दै टीसम्म बनाए । मोडल टी त्यतिबेला अन्य गाडीको तुलनामा बलियो थियो र छिटो पनि दौडन्थ्यो । त्यसले छिट्टै बजार ततायो । उनले २० वर्षभित्रमा यही मोडलको १५ लाख कार उत्पादन गरे । र करोडौंको मालिक बने ।
त्यतिबेला त्यो कार निकै सस्तो पनि भयो । ८ सय ५० डलर पर्ने कार उनले ३ सय डलरमा बिक्री गरे । त्यसपछि उनले आफ्नो कामदारलाई अरु कम्पनीको भन्दा दोब्बर ज्याला दिन थाले । उनलाई के विश्वास थियो भने कामदारलाई राम्रो ज्याला दिए उनीहरु खुसी हुन्छन् र राम्रा कामदार आफ्नै कम्पनीमा बस्नेछन् । यसरी उनी एक साधारण गरिब परिवारमा जन्मेर पनि छिट्टै धनी र प्रख्यात बने ।
उनको भनाइ छ ुदोष होइन समाधान खोज ।ु एकपटक उनले जी-८ मोटर बनाउन चित्र कोरेर आफ्ना इन्जिनियरहरुलाई देखाएका थिए । उनीहरुले यो काम सम्भव नहुने उत्तर दिए । तर हेनरीले ुजसरी पनि बनाऊ मात्र भने । फेरि इन्जिनियरहरुले यो काम सम्भव नभएको बताए ।
हेनरीले आद
ेश दिए ुअगाडि बढ जति समय लागे पनि फरक पर्दैन ।ु छ महिना पूरा भयो । एक वर्ष पनि यसरी नै बित्यो । तर इन्जिनियरहरु सफल भएनन् । हेनरीले फेरि भने ुअगाडि बढ म यो चाहन्छु मैले यो देखेको छु र प्राप्त पनि गर्नेछु ।ु
उनले देखेको सपनाको भी-८ मोटर उनको मृत्युपछि मात्र बन्यो । आजभोलि फोर्ड टउरस उनकै सपनाको देन हो । एक्लो छोरा एडसेलको ४३ वर्षमै मृत्यु भएको ४ वर्षपछि १९४७ अपि्रल ७ मा उनी यस संसारबाट बिदा भए ।

Yambu : The Heartland of Tamang, Why they Chased Away From Kathmandu

Netra Tamang- The Tamangs are the ethnic group of Nepal. According to the 2021 census, there are 1.6 million Tamang people in Nepal out of 2...